Vrijdag 10 december, Muiderkerk in Amsterdam.
‘Ik maak me zorgen over de ruwe omgangsvormen aan beide zijden van de oceaan’ Gert Oostindie
‘Curaçao moet kansen pakken en zorgen voor sociaal-economische ontwikkeling’ Arjen van Rijn
‘We moeten af van de eilandmentaliteit’ Johan Oldenboom
Wat is de toekomst van het Koninkrijk? Over die vraag organiseerde de Vereniging Antilliaans Netwerk een debat op vrijdag 10 december. Staatsrechtgeleerde Arjen van Rijn, historicus Gert Oostindie en cultureel-antropoloog Francio Guadeloupe discussieerden met elkaar. Ze toonden zich bezorgd.
Gert Oostindie wijst op het veranderde politiek klimaat zowel in Nederland als op Curaçao. De ruk naar rechts in Den Haag en het sterke nationalisme in Willemstad. Hij constateert een gebrek aan respect en ruwe omgangsvormen. Het verbaast hem precies twee maanden na 10 oktober, de ontmanteling van de Antillen. “Juist nu het staketsel er staat, zou ik zeggen Curaçao tel je zegeningen.” Hij roept Curaçaose politici op om zich constructiever op te stellen.
Onafhankelijkheid
Staatsrechtgeleerde Van Rijn deelt de zorgen over de oplaaiende discussies op Curaçao. Discussies die zich toespitsen op de vraag of Curaçao echt onafhankelijk zou moeten worden. Hij legt uit dat het zelfbeschikkingsrecht van de eilanden volledige onafhankelijkheid als einddoel heeft. Maar dat streven is misschien een ‘donkere wolk’ die boven Curaçao hangt. “Laten we een staakt het vuren afkondigen voor de komende vijftig jaar en niet in die discussie blijven hangen want het creëert onrust.”
10 oktober
Van Rijn was op het eiland op 10 oktober en miste bij de bevolking enthousiasme over de toekomst. Hij draagt Curaçao een bijzonder warm hart toe sinds hij er begin jaren negentig vijf jaar woonde. “Landen op Hato is voor mij thuiskomen, al klinkt dat raar als Nederlander.” Van Rijn is nu opnieuw verbonden aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen als bijzonder hoogleraar Staatsrecht.
Populisme
De op Aruba geboren Francio Guadeloupe ziet de ontwikkelingen binnen het Koninkrijk door een zonniger bril. Hij erkent dat er onderbuikgevoelens zijn die aan weerszijden van de oceaan een uitweg vinden. Als voorbeeld noemt hij politici als Geert Wilders en de Curaçaose Helmin Wiels. Maar vooral sommige media en politiek Den Haag houden die stereotype beelden in stand, vindt Guadeloupe. Hij constateert een vermenging tussen Nederlanders en Curaçaoenaars in achterstandswijken in Nederland. “Daar is sociaal economische klasse belangrijker dan de vraag of je Antilliaan of Nederlander bent.”
Oostindie en Van Rijn spreken de wens uit dat Curaçao de wording van een land aangrijpt om sociaal economische ontwikkeling te stimuleren. “Men kan zich niet langer verschuilen achter de last van de andere eilanden want die staan nu op eigen benen.” merkt Oostindie op.
Nederlandse bemoeizucht
Van Rijn vindt overigens dat Nederland moet leren in te zien dat de overmatige Nederlandse bemoeienis weerstand oproept op de eilanden. Als voorbeeld noemt hij drie gevoelige wetten die ingevoerd gaan worden op de BES eilanden; de wetten om euthanasie, het homohuwelijk en abortus mogelijk te maken. “Het Nederlands parlement heeft die wetten doorgeduwd en de bestuurder overruled. Heel onverstandig.”
Jongeren
Tot slot van de bijeenkomst presenteren Johan Oldenboom en Irene Broekhuijse het initiatief ‘Jongeren van het Koninkrijk’. Het idee is om jongeren van alle eilanden en Nederland bij elkaar te brengen om sociale cohesie te bevorderen. “We willen af van de eilandmentaliteit en door debatten en uitwisselingsprogramma’s juist nader tot elkaar komen.” legt Oldenboom uit. Jongeren tot 35 jaar kunnen zich aansluiten bij het initiatief dat in januari verder gestalte zal krijgen. Voorlopig zijn ‘Jongeren binnen het Koninkrijk’ te vinden op facebook. Het is een positieve afsluiting van een debat vol zorgen over de toekomst van het Koninkrijk.